Thiết kế bộ nhận diện thương hiệu là thiết kế bao gồm nhiều nhận diện khác nhau của thương hiệu như Logo - bộ nhận diện văn phòng - hệ thống các tài liệu bán hàng (sales kit) - nhận diện thương hiệu sản phẩm … Đó cũng là tất cả những gì mà khách hàng hay đối tác sẽ ghi nhớ lại, đánh giá và nhận định về thương hiệu/doanh nghiệp của bạn.
Nếu một bộ thiết kế thương hiệu được làm tốt và quản lý tốt sẽ tạo được lợi thế cạnh tranh cũng như mang lại sự chuyên nghiệp cho doanh nghiệp trong mắt khách hàng. Không những thế, chúng còn góp phần làm gia tăng giá trị thương hiệu, góp phần đẩy mạnh chiến lược truyền thông của doanh nghiệp.
Trong quá trình làm việc và nghiên cứu về nhu cầu sử dụng các gói thiết kế bộ nhận diện thương hiệu. Chúng tôi đã thống nhất đưa ra quy trình bảng giá cho các gói thiết kế thương hiệu với các hạng mục như sau:
Như rất nhiều lĩnh vực khác, chúng ta cần một quy trình riêng để thiết kế bộ nhận diện thương hiệu. Nếu không có quy trình, đội ngũ thiết kế sẽ không biết phải bắt đầu từ đâu. Trong phần tiếp theo, Chúng tôi sẽ chia sẻ về các bước cần thiết để xây dựng một bộ nhận diện thương hiệu hoàn chỉnh.
Lưu ý, đây là quy trình được áp dụng cho đội ngũ sáng tạo được ủy quyền thiết kế bộ nhận diện cho thương hiệu (có thể là nội bộ doanh nghiệp hoặc agency) và tất nhiên, mỗi đội ngũ sẽ có kế hoạch riêng của mình, các bước dưới đây được đúc kết từ kinh nghiệm trong quá trình tư vấn và thực hiện dự án của Chúng tôi.
Không ai thiết kế bộ nhận diện thương hiệu mà lại đi ngay vào công đoạn sáng tạo trước khi tìm hiểu, phân tích đầy đủ dữ kiện. Việc phân tích cũng quan trọng như xây nền trong thiết kế bộ nhận diện thương hiệu. Nếu phần móng nền không đủ vững chắc thì ngôi nhà có thể sụp đổ bất cứ lúc nào. Một dự án thiết kế bộ nhận diện thương hiệu cũng có thể sai lệch hoàn toàn nếu công đoạn nghiên cứu chỉ được thực hiện sơ sài.
Giai đoạn phân tích bao gồm thu thập và đánh giá các thông tin, dữ liệu liên quan đến thương hiệu. Những khía cạnh cần được phân tích bao gồm:
Những câu hỏi này giúp đội ngũ thiết kế có được bức tranh tổng quát về thương hiệu và mục tiêu của dự án. Đây cũng là bước để giúp các bên cùng thống nhất về những yêu cầu, mong đợi trong quá trình làm việc.
Việc thảo luận nhằm giúp đội ngũ sáng tạo tổng hợp, đánh giá những kết quả phân tích và yêu cầu của khách hàng. Đồng thời, đây là giai đoạn phản biện và đặt câu hỏi về các vấn đề liên quan đến bộ nhận diện thương hiệu.
Thảo luận sẽ giúp xác định phong cách hoặc định hướng mà bộ nhận diện thương hiệu cần tập trung. Công đoạn này cũng giúp đội ngũ sáng tạo có cơ hội tiếp cận bản brief (bản yêu cầu) với nhiều góc nhìn hơn.
Trong giai đoạn thảo luận, những giám đốc sáng tạo (Creative Director) hoặc những Senior Designer nhiều kinh nghiệm sẽ là người dẫn dắt chính. Vai trò của họ là đưa ra chiến lược thiết kế tổng thể, định hướng, điều phối hoạt động của các designers khác.
Brainstorm là thời điểm những ý tưởng bắt đầu được hình thành. Đội ngũ sáng tạo sẽ đưa ra thật nhiều ý tưởng, cách tiếp cận khác nhau đối với dự án, trước khi thống nhất một vài hướng tiếp cận cuối cùng.
Với nhiều người, đây là giai đoạn thú vị nhất trong quá trình thiết kế bộ nhận diện thương hiệu. Những chủ đề khi brainstorm có thể là:
Sau khi brainstorm, nhóm sáng tạo sẽ bắt đầu phát triển các concept ý tưởng dựa trên những gì đã bàn với nhau. Phát triển concept bao gồm việc sáng tạo ra nhiều ý tưởng cho các hạng mục khác nhau. Trong đó, hạt nhân của bộ nhận diện thương hiệu sẽ bao gồm :
Riêng với designers, công đoạn này sẽ tập trung nhiều nhất vào việc thiết kế logo. Giai đoạn phát triển concept có thể được tiến hành độc lập hoặc các designers sẽ cùng nhau thực hiện. Số lượng ý tưởng được tạo ra sẽ phụ thuộc vào sự phân bổ thời gian và ngân sách của dự án.
Đội ngũ designers sẽ sketch (vẽ phác thảo) dựa trên những ý tưởng ban đầu hoặc những ý tưởng mới được họ nghĩ ra trong lúc làm việc và sáng tạo. Đây thường là những hình ảnh tương đối thô, được vẽ nhanh và không tuân theo một quy tắc cụ thể nào, miễn là chúng liên quan đến bộ nhận diện thương hiệu. Điều quan trọng ở thời điểm đầu chính là số lượng ý tưởng mà các designers có thể nghĩ ra.
Nhóm sáng tạo sau đó sẽ cùng review lại những bản sketch đã được vẽ và rút gọn lại thành danh sách cuối cùng. Đây là lúc “chất lượng” là yếu tố được xem xét kỹ hơn. Những ý tưởng có tiềm năng và phù hợp với định hướng thiết kế sẽ tiếp tục được các designers phát triển.
Đội ngũ sáng tạo sẽ hoàn chỉnh những concept được lựa chọn cho bộ nhận diện thương hiệu (tên thương hiệu, logo thương hiệu, tagline, màu sắc, kiểu chữ, bộ ấn phẩm…) trước khi trình bày với khách hàng.
Những concept được chọn (thường là 2 – 3 concept) cần phải đảm bảo các yêu cầu sau:
Riêng với logo, designers cần thử nghiệm nhiều phương án khác nhau về kích thước, màu sắc, kiểu chữ, họa tiết… để chọn ra phương án tối ưu nhất. Đồng thời, mọi chi tiết cần đảm bảo tính dễ nhận biết, rõ ràng và khác biệt cho bộ nhận diện thương hiệu.
Đây là công đoạn trình bày cho khách hàng thấy những gì mà đội ngũ sáng tạo đã thực hiện được trong suốt thời gian qua. Thông thường, giám đốc sáng tạo sẽ là người thuyết trình chính cho dự án của mình.
Buổi thuyết trình là lúc ban lãnh đạo đặt ra những câu hỏi cho đội ngũ sáng tạo. Họ sẽ có những khúc mắt về tính hiệu quả, khả thi hay ý nghĩa của bộ nhận diện thương hiệu, và đội ngũ sáng tạo cần phải chuẩn bị để giải đáp những thắc mắc đó.
Nhưng thay vì phải thuyết trình hết mọi thứ trong bộ nhận diện thương hiệu trong một ngày, bạn có thể chia thành nhiều giai đoạn phát triển khác nhau của dự án để tránh những áp lực về mặt thời gian. Ví dụ, bạn có thể trình bày về tên thương hiệu trước, sau khi khách hàng thống nhất về tên thương hiệu mới bắt đầu lại quy trình trên với logo thương hiệu.
Thông thường, chỉ có một concept được chọn sau giai đoạn này. Đó sẽ là concept chính của dự án.
Concept được chọn sẽ được đội ngũ sáng tạo hoàn chỉnh dựa trên những yêu cầu thay đổi của khách hàng. Đó có thể là những điều chỉnh về màu sắc, kiểu chữ, đường nét,… nhưng sẽ không ảnh hưởng quá nhiều đến tổng thể chung của concept.
Tất cả những yếu tố còn lại của bộ nhận diện thương hiệu sẽ được hoàn tất. Công đoạn tiếp theo sẽ là bàn giao các tài liệu cần thiết đến khách hàng. Những tài liệu đó bao gồm:
Thương hiệu cần đăng ký bảo hộ thương hiệu và bộ nhận diện thương hiệu nhằm tránh sự cố sao chép, đạo nhái ý tưởng thiết kế từ các đối thủ cạnh tranh.
Sau khi đăng ký bảo hộ, sản xuất và ứng dụng bộ nhận diện thương hiệu là khâu cuối cùng để hoàn thành dự án. Đội ngũ sáng tạo có trách nhiệm giám sát quá trình ứng dụng bộ nhận diện thương hiệu của doanh nghiệp để đưa ra những sửa đổi cuối cùng. Đôi khi, đội ngũ sáng tạo còn là đơn vị hỗ trợ doanh nghiệp trong việc lựa chọn nhà cung ứng, sản xuất.
Trên đây là quy trình 8 bước để thiết kế một bộ nhận diện thương hiệu. Tất nhiên, thực hiện chuẩn xác 8 bước trên không đảm bảo cho thương hiệu một kết quả thành công ngay lập tức. Thương hiệu sẽ cần đến những chiến lược truyền thông, quảng bá phù hợp với mục tiêu của mình.
| Dịch vụ | Nội dung | Giá |
| Bộ nhận diện thương hiệu doanh nghiệp gói I |
|
Liên hệ |
| Bộ nhận diện thương hiệu doanh nghiệp gói II |
Tư vấn toàn diện về bộ nhận diện thương hiệu và truyền thông. |
Liên hệ |
| Bộ nhận diện thương hiệu doanh nghiệp gói I |
Hạn giao sản phẩm: 07 ngày. |
Liên hệ |
Một bộ nhận diện thương hiệu tốt cũng giống như vẻ bề ngoài, phong cách ăn mặc của chúng ta. Nếu trong lần đầu gặp mặt, đối phương xuất hiện trong bộ dạng xuề xòa, luộm thuộm, liệu bạn còn muốn gặp gỡ người đó lần thứ hai hay không?
Theo quan điểm của Chúng tôi, một bộ nhận diện thương hiệu hiệu quả sẽ đảm bảo:
Trong quá trình tư vấn, Chúng tôi nhận thấy có không ít doanh nghiệp nhầm lẫn rằng bộ nhận diện thương hiệu chỉ bao gồm những yếu tố hình ảnh và thiết kế đẹp mắt. Một số người còn đơn giản hơn, cho rằng bộ nhận diện thương hiệu chỉ cần một logo nhìn “hợp mắt” là đủ và tỏ ra khó hiểu khi nghe đến các khái niệm khác. Nếu xây dựng thương hiệu dễ như thế thì chẳng phải ai cũng trở thành Nike, Uniqlo, Gucci mới rồi sao?
Khách hàng – những người nắm quyền quyết định đối với thương hiệu – cảm nhận tính nhận diện bằng nhiều giác quan. Trong vòng năm phút đi xe máy, họ đã có “cơ hội” được nhìn khoảng 20 logo khác nhau rồi. Vậy làm cách nào để thương hiệu được nhận ra, chứ chưa nói đến việc được ghi nhớ, nếu chỉ cạnh tranh bằng thị giác?
Điều các nhà lãnh đạo cần làm trước tiên là thay đổi suy nghĩ “bộ nhận diện thương hiệu chỉ gồm logo”, rồi hãy bàn đến chuyện phát triển thương hiệu của mình một cách nghiêm túc. Vì thương hiệu giao tiếp với khách hàng thông qua nhiều điểm chạm khác nhau trong suốt hành trình trải nghiệm, nếu dựa vào mỗi logo và ngân sách chạy quảng cáo Facebook, chắc chắn sẽ không đủ.
Theo quan điểm của Chúng tôi, một bộ nhận diện thương hiệu hiệu quả sẽ phải đảm bảo ba yêu cầu sau: khác biệt, đơn giản và nhất quán.
Bộ nhận diện thương hiệu phải khác biệt: không chỉ gói gọn trong lĩnh vực thương hiệu, “khác biệt” gần như là quy tắc bất biến khi kinh doanh. Mỗi năm, ở Việt Nam có hơn 100.000 doanh nghiệp được thành lập nhưng cũng có hơn 70.000 doanh nghiệp khác ngừng hoạt động hoặc giải thể. Nếu thương hiệu không khác biệt, rất khó để tồn tại trong môi trường cạnh tranh khốc liệt như thế.
Có người sẽ cho rằng chỉ cần ăn theo, “đạo nhái” lại những thương hiệu đã thành công từ trước, khách hàng sẽ chẳng phân biệt được thật giả. Hoặc có những doanh nghiệp khát khao sự nổi tiếng nhanh chóng đến mức tự đặt cho mình những tên gọi rất lố bịch, hoặc sử dụng chiêu trò phản cảm trong truyền thông nhằm thu hút công chúng.
Theo Chúng tôi, những cách làm trên có thể mang lại cho thương hiệu thành công trong ngắn hạn, nhưng về lâu dài sẽ rất khó để phát triển. Vì nếu phân tích, chúng ta sẽ thấy những thương hiệu đó chỉ sở hữu vẻ “bên ngoài” thu hút, còn “bên trong” lại chẳng có gì. Họ chưa xây xong nền nhà thì đã lo trang trí nội thất của ngôi nhà.
Khi xây dựng bộ nhận diện thương hiệu, yếu tố “khác biệt” được hiểu là những điều mang lại nhận thức, cảm nhận tích cực cho khách hàng mà chỉ thương hiệu mới có. Đó không cần phải là thứ gì quá lớn lao. Sự khác biệt có thể nằm ở ý nghĩa của một cái tên, một câu tagline, một màu sắc, một mascot,…
Bộ nhận diện thương hiệu phải đơn giản: người dùng ngày nay phải đối diện với hằng hà sa số nguồn thông tin khác nhau. Những video TikTok, danh sách email công việc cần giải quyết, lịch học thêm của con cái,… Lượng thông tin mà não bộ phải tiếp nhận trong một ngày là vô cùng nhiều.
Điều này dẫn đến việc bộ nhận diện của thương hiệu cần phải đơn giản. Vì nếu quá phức tạp thì khách hàng sẽ tự động bỏ qua thương hiệu. Khách hàng không hề kiên nhẫn như chúng ta tưởng đâu. 5 giây quảng cáo trên Youtube đã khiến họ khó chịu, vậy bạn nghĩ họ sẽ dành cho chúng ta bao nhiêu thời gian? Mặt khác, một logo nhiều chi tiết cũng khiến thương hiệu gặp khó khăn khi in ấn hoặc khi cần thu nhỏ.
Ngược lại, bộ nhận diện thương hiệu không nên đơn giản quá mức, vì sẽ rất dễ gây cảm giác nhàm chán cho người dùng. Thử nghĩ mà xem, những logo nổi tiếng nhất thế giới đa phần đều đơn giản nhưng không hề nhàm chán. Apple, Google, Nike,… và rất nhiều thương hiệu khác.
Công thức ở đây chính là: đơn giản và khác biệt. Khi đáp ứng được hai yêu cầu trên, bộ nhận diện thương hiệu sẽ trở nên dễ nhận diện và dễ nhớ hơn trong tâm trí khách hàng.
Bộ nhận diện thương hiệu phải nhất quán: một bộ nhận diện thương hiệu hoàn chỉnh cần phải được áp dụng nhất quán ở mọi điểm chạm với khách hàng. Điều này có nghĩa là mọi hình ảnh, kiểu chữ, màu sắc,… của thương hiệu phải đồng bộ với nhau trên các nền tảng truyền thông. Theo một nghiên cứu, việc thương hiệu xuất hiện đồng nhất sẽ có thể giúp tăng doanh thu lên đến 23%.
Sự không nhất quán sẽ dẫn đến những mối nghi ngờ của khách hàng, thứ rất dễ khiến họ từ bỏ thương hiệu và chuyển sang những đối thủ khác. Làm sao bạn tin tưởng được một thương hiệu mà mỗi chiến dịch truyền thông lại sử dụng một màu sắc, một kiểu chữ, một slogan khác nhau? Những thương hiệu đó muốn khách hàng nhớ gì về họ đây?
Hãy nhất quán. Đừng cố chạy theo xu hướng. Năm nay mọi người thích màu vàng, bạn chọn màu vàng làm màu thương hiệu, chẳng lẽ năm sau họ thích màu xanh dương, bạn lại chuyển sang màu xanh dương. Khách hàng chọn thương hiệu trước tiên là vì những giá trị của thương hiệu đó, không phải vì các “trend” đang gây bão mạng xã hội.
Trên đây là ba yếu tố mà một bộ nhận diện thương hiệu cần đảm bảo. Tuy nhiên, những yếu tố này chỉ là điều kiện cần khi xây dựng thương hiệu. Điều kiện đủ chính là sự kiên trì, bền bỉ để phát triển thương hiệu trong thời gian dài.
Xây dựng thương hiệu là một quá trình chứ không phải mục tiêu. Quả táo Apple, chú chim xanh Twitter,… không thể nào phổ biến toàn thế giới ngay từ khi mới ra mắt. Mọi thứ đều cần thời gian, và thương hiệu của bạn cũng không phải ngoại lệ.
Trong phần cuối của bài viết, Chúng tôi sẽ chia sẻ những ví dụ về bộ nhận diện thương hiệu để các bạn hình dung rõ hơn về công việc này.
VISA là thương hiệu dịch vụ tài chính đa quốc gia hàng đầu thế giới. Thế nhưng, thương hiệu này đã trải qua nhiều lần thay đổi bộ nhận diện thương hiệu của mình, lần gần đây nhất là vào năm 2021.
VISA đã phối hợp cùng agency Mucho để tái thiết kế lại bộ nhận diện, nhằm định vị thương hiệu như một mạng lưới đáng tin cậy, giúp tạo ra những giao dịch tài chính giữa mọi người với nhau, bất kể khoảng cách địa lý.
Logo của VISA đã được điều chỉnh dựa trên phiên bản trước đó, nhưng không tạo ra cảm giác quá khác biệt khiến người xem nhầm lẫn. Mucho đã cập nhật màu sắc tươi sáng và mạnh mẽ hơn cho logo. Bộ màu mới giúp logo hiển thị rõ hơn trên các nền tảng kỹ thuật số và các thiết bị khác nhau như điện thoại, máy tính bảng…
Ngoài ra, VISA còn tạo ra một bộ phông chữ (typography) và biểu tượng (icon) riêng cho thương hiệu. Chúng giúp đồng bộ các yếu tố thiết kế và tạo ra sự khác biệt riêng của VISA.
Tamyha, tiền thân là Tân Mỹ Hạnh, là thương hiệu lâu năm trong ngành thép đến từ Việt Nam. Năm 2021, ban lãnh đạo của Tân Mỹ Hạnh tìm đến Chúng tôi với mong muốn tìm kiếm một đơn vị hợp tác trong việc tái định vị, thiết kế và xây dựng hình ảnh thương hiệu.
Trải qua nhiều buổi thảo luận chuyên sâu, đội ngũ Chúng tôi đã xác định vấn đề chính mà thương hiệu Tân Mỹ Hạnh đang gặp phải, trong đó bao gồm việc doanh nghiệp chỉ hoạt động dựa trên khả năng và năng lực sản xuất của công nhân viên, chứ chưa hề xây dựng định hướng phát triển cho lâu dài thương hiệu. Mặt khác, các yếu tố trong bộ nhận diện thương hiệu của Tamyha khi ấy đang dần trở nên lỗi thời, còn nhiều thiếu sót và cần được chỉnh sửa để phù hợp với mục tiêu kinh doanh.
Xuất phát với mục đích ban đầu chỉ đơn giản là thay đổi hình ảnh, Chúng tôi đã định hướng Tân Mỹ Hạnh trở thành một thương hiệu hội tụ đầy đủ các thế mạnh của một doanh nghiệp hiện đại. Thông qua chiến lược phát triển, văn hóa doanh nghiệp và bộ nhận diện thương hiệu, Tân Mỹ Hạnh từ vị thế là một doanh nghiệp trong nước nay đã được công nhận là thương hiệu mang tầm cỡ quốc tế.
Riêng với bộ nhận diện thương hiệu, ý tưởng của Chúng tôi là một logo mang phong cách abstract (trừu tượng). Logo giúp truyền tải thông điệp và tính kết cấu, sự che chở, và phát triển. Tên thương hiệu Tamyha sử dụng phông chữ tối giản và hiện đại.
Tagline mới của thương hiệu “Ý chí thép Việt, Tole tạo tương lai” cũng mang đến ý nghĩa về sự bền bỉ, cứng cỏi của thép, đồng thời gợi nhắc về sản phẩm chính của thương hiệu (Tole).
Ngoài ra, Chúng tôi cũng chuyển đổi những sản phẩm khác của Tamyha như tôn pu, tôn sóng,… thành một hệ thống tín hiệu nhận diện xuyên suốt của thương hiệu. Điều này giúp khách hàng sẽ dễ dàng nhận biết thương hiệu và lĩnh vực kinh doanh chính của Tamyha.
Chúng ta chắc hẳn đã từng xem ít nhất một bộ phim được Warner Bros. sản xuất. Harry Potter, Chúa Tể Những Chiếc Nhẫn, hay gần đây nhất là bom tấn Dune (Xứ Cát), đều đến từ tập đoàn giải trí này.
Và dù đã nổi tiếng như thế, Warner Bros. vẫn quyết định làm mới hình ảnh thương hiệu. Năm 2021, hãng đã hợp tác với Pentagram – một công ty chuyên về thiết kế – để câp nhật bộ nhận diện thương hiệu của mình.
Sau khi nghiên cứu và thảo luận, Warner Bros. cùng Pentagram đã thống nhất về định vị mới cho thương hiệu: “Chúng tôi tin vào sức mạnh của những câu chuyện” (We believe in the power of story). Từ nền tảng này, Pentagram đã tiến hành thay đổi diện mạo cho bộ nhận diện của thương hiệu.
Logo Warner Bros. phiên bản đầu tiên được thiết kế vào năm 1993. Chiếc khiên của hãng là một trong những biểu tượng thuộc hàng “kinh điển” trên thế giới và được xem như hình ảnh đại diện cho lĩnh vực giải trí toàn cầu.
Mặc dù đã quen thuộc với công chúng và mang lại cảm giác cổ điển của một thương hiệu điện ảnh lâu đời, logo này cũng có những mặt hạn chế riêng của mình khi bước vào thời đại kỹ thuật số.
Pentagram quyết định thay đổi điều này. Họ thiết kế một biểu tượng chiếc khiên mới theo phong cách đơn giản, nhằm giúp hiển thị logo trên nhiều nền tảng khác nhau và in ấn dễ dàng hơn. Logo xuất hiện với màu xanh lam đặc trưng của thương hiệu. Tên thương hiệu Warner Bros. mang một màu xanh đậm hơn, nhằm tạo sự tương phản với biểu tượng.
Ngoài ra, Pentagram cũng đã thiết kế một kiểu chữ riêng mang tên Warner Bros. Condesed Bold, nhằm tạo ra sự khác biệt cho thương hiệu. Bộ nhận diện thương hiệu này hiện đang được sử dụng trên khắp các nền tảng truyền thông của Warner Bros.
Trước khi tìm hiểu về bộ nhận diện thương hiệu, chúng ta cần phải hiểu “thương hiệu” là gì. Chúng tôi đã có một bài viết chia sẻ về khái niệm này. Các bạn có thể xem thêm tại đây:
Trong bài viết trên, Chúng tôi định nghĩa thương hiệu là cách thức mà một tổ chức hoặc cá nhân tạo ra trải nghiệm cho khách hàng. Những trải nghiệm này được mọi người cảm nhận một cách trực tiếp hoặc gián tiếp. Tuy nhiên, thương hiệu không chỉ đơn giản là một cái tên, một câu khẩu hiệu, một logo, một trang fanpage…
Tesla, dù không hề sở hữu một tài khoản facebook nào, vẫn là một trong những thương hiệu nổi tiếng nhất thế giới. Nhiều người còn chẳng biết khẩu hiệu của Coca Cola hay Pepsi là gì, nhưng đây luôn là hai lựa chọn hàng đầu khi họ chuẩn bị cho các buổi tiệc.
Thương hiệu là sự cảm nhận, nhận biết về giá trị của sản phẩm, hoặc dịch vụ mà doanh nghiệp khơi gợi lên. Khách hàng sẽ ghi nhớ và hình thành mối liên kết với thương hiệu từ những cảm nhận, nhận biết ấy.
Một tác phẩm xuất sắc của một họa sĩ vô danh, dù đẹp đến mấy cũng sẽ có giá không quá vài chục nghìn đô la. Ngược lại, một bức tranh dù chẳng ai hiểu ý nghĩa, nhưng xuất hiện chữ ký của danh họa Pablo Picasso thì hiển nhiên sẽ được định giá hàng chục triệu đô la. Đó chính là cách thương hiệu hoạt động trong cuộc sống.
Thương hiệu là sự cảm nhận, nhận biết về giá trị của sản phẩm, hoặc dịch vụ mà doanh nghiệp khơi gợi lên. Khách hàng sẽ ghi nhớ và hình thành liên kết với thương hiệu từ những cảm nhận, nhận biết ấy.
Nhưng nếu vậy có thể bạn sẽ thắc mắc, thương hiệu chỉ là những giá trị và cảm nhận trừu tượng, vô hình, làm sao để chúng ta hiện thực hóa những giá trị đó? Đây là lúc chúng ta bàn đến “bộ nhận diện thương hiệu”.
Bộ nhận diện thương hiệu là các yếu tố hữu hình và có khả năng kích thích các giác quan của người khác. Bộ nhận diện thương hiệu bao gồm những thứ chúng ta có thể nhìn thấy, nghe thấy, cầm nắm hay chạm vào được, bao gồm:
Bộ nhận diện thương hiệu xuất hiện ở mọi điểm chạm với khách hàng và đại diện cho thương hiệu một cách trực quan. Chúng giúp truyền tải thông tin, bản sắc thương hiệu để khách hàng trải nghiệm. Bộ nhận diện thương hiệu là yếu tố trực tiếp tạo ra những nhận thức, cảm xúc mà thương hiệu muốn khách hàng nghĩ về mình.
Nhắc đến Apple, trong vòng chưa đến một giây mọi người sẽ nghĩ ngay đến hình ảnh quả táo cắn dở. Khi nghe thấy bật nắp của lon Coca Cola, chúng ta liên tưởng đến những bữa tiệc vui vẻ, tràn đầy hứng khởi. Hoặc khi thấy một người mặc áo khoác xanh lá cây chạy xe trên phố, còn thương hiệu nào khác khiến bạn nghĩ đến ngoài Grab?
Đó chỉ là ba trong số vô vàn những ví dụ về cách mà bộ nhận diện thương hiệu tác động đến tâm trí của con người. “Tác động” ở đây bao gồm việc thương hiệu sẽ được nhớ đến hoặc nhận ra giữa hàng trăm đối thủ khác, và việc thương hiệu sẽ tạo sự kết nối về mặt lý tính lẫn cảm tính với khách hàng ra sao.
Tất nhiên, những kết quả này chỉ đến khi doanh nghiệp sở hữu một bộ nhận diện thương hiệu hiệu quả.
Bộ nhận diện thương hiệu là các yếu tố hữu hình, nó đại diện cho thương hiệu một cách trực quan, truyền tải thông tin, bản sắc thương hiệu tới mọi người trải nghiệm.
Trong quá trình Chúng tôi tư vấn và thực hiện nhiều dự án, không ít doanh nghiệp nhầm lẫn rằng bộ nhận diện thương hiệu chỉ bao gồm những yếu tố hình ảnh và thiết kế, một số khác thậm chí còn tin chắc rằng chỉ cần có bản thiết kế logo thương hiệu đẹp mắt là đã quá đủ cho một bộ nhận diện thương hiệu. Trên thực tế khả năng nhận diện của thương hiệu sẽ được khách hàng cảm nhận bằng nhiều giác quan khác nhau, vì thế bộ nhận diện của thương hiệu cũng sẽ bao gồm rất nhiều thành phần chứ không chỉ dừng lại ở hình ảnh, chữ viết hay lời nói.
Bộ nhận diện là phương tiện để khách hàng có cơ sở đánh giá vai trò, giá trị và tính cách của thương hiệu. Liệu thương hiệu có đủ sức thực hiện những hợp đồng lớn hay không? Hoặc sản phẩm và dịch vụ mà doanh nghiệp đang cung cấp liệu có đáng để tin tưởng? Ở chiều ngược lại, bộ nhận diện cũng là cách đơn giản và hiệu quả nhất để thương hiệu tạo được ấn tượng tích cực ban đầu trong mắt người tiêu dùng. Vậy một bộ nhận diện thương hiệu hoàn thiện sẽ bao gồm các thành phần nào?
Cũng giống như việc xây dựng chiến lược cho một thương hiệu, bộ nhận diện thương hiệu sẽ cần đến sự góp mặt của các yếu tố nền tảng, dùng làm cơ sở để phát triển mức độ nhận diện và đồng thời đảm bảo tính cách hay tông giọng thương hiệu luôn đi đúng hướng. Ở đây khi nói đến bộ nhận diện chúng ta không thể quên nhắc đến ba yếu tố cốt lõi gồm có tên thương hiệu, câu slogan và thiết kế logo.
Thiết kế logo hay một tấm namecard có thể tạo ra những hiệu ứng tức thời lên người xem, nhưng tên thương hiệu mới là điều được lưu giữ và nằm lại trong trí nhớ của phần lớn người tiêu dùng. Không phải thương hiệu nào cũng làm được giống như Apple, khi ông lớn công nghệ Hoa Kỳ có thể làm truyền thông với cả tên thương hiệu (Apple) lẫn biểu tượng của mình (logo táo khuyết).
Nhìn sang chính đối thủ truyền kiếp của Apple là Samsung, ông trùm kinh tế Đại Hàn ứng dụng chính tên thương hiệu của họ vào trong thiết kế logo, thiết kế với wordmarks Samsung đến giờ vẫn là biểu tượng hằn sâu trong tâm trí của hàng triệu khách hàng toàn cầu. Hay như thương hiệu F&B hiện đang có hơn 20.000 cửa hàng trên khắp thế giới là Starbucks, câu chuyện về đặt tên thương hiệu của họ là một tấm gương mà bất cứ mô hình kinh doanh nào cũng có thể học hỏi theo.
Thuở sơ khai thương hiệu này được đặt tên là The Cargo House và sau đó là Pequod, lấy cảm hứng từ tác phẩm văn học cổ điển Moby Dick. Sau đó người đảm nhiệm trọng trách xây dựng thương hiệu của hãng phát hiện ra rằng, một địa danh có tên Thị trấn Starbos đã liên tục được nhắc đến và tạo sự chú ý cho độc giả của quyển sách. Từ đó cái tên Starbucks được ra đời, bằng nguồn cảm hứng của biển cả và mô hình vận chuyển đường thuỷ của dân buôn cà phê thời bấy giờ.
Logo không đơn thuần chỉ là một hình ảnh đại diện, mà nó cùng với tên thương hiệu sẽ đóng vai trò cốt lõi trong việc hình thành nên bộ nhận diện thương hiệu. Nếu như doanh nghiệp cần đặt tên cho thương hiệu sao cho thật ấn tượng và dễ nhớ, thì thiết kế của logo cũng cần phải độc đáo và ngay lập tức hằn sâu trong tâm trí khách hàng.
Mọi khách hàng tiềm năng đều có mong muốn được biết thương hiệu đang làm gì, thương hiệu làm điều đó tốt như thế nào và điều đó có mang đến giá trị gì cho họ hay không. Đó là nhiệm vụ của đội ngũ xây dựng hình ảnh thương hiệu và đồng thời là vai trò của một bản thiết kế logo. Logo chuyên nghiệp tạo điều kiện để người chưa từng tiếp xúc hay trải nghiệm thương hiệu có thể tin rằng những gì mà thương hiệu đang làm là đúng đắn và hiệu quả.
Hãy lấy thiết kế logo của Nike làm ví dụ. Biểu tượng swoosh không chỉ là một đường vẽ phá cách, mà còn là phương tiện để Nike kể ra một câu chuyện hay làm biểu tượng cho tầm nhìn và sứ mệnh của họ. Với mong muốn hướng đến một thế giới và môi trường sống tốt đẹp hơn thông qua thói quen chạy bộ, biểu tượng swoosh không chỉ làm rất tốt vai trò của một logo thương hiệu thời trang, mà còn đảm bảo được tính thể thao để trở thành một đại diện hoàn hảo cho tầm nhìn thương hiệu.
Tagline và slogan đều là những câu nói vắn tắt nhằm thể hiện vai trò, uy tín hoặc sức mạnh của thương hiệu hay sản phẩm mà thương hiệu đó đang cung cấp. Tuy nhiên trong khi tagline thường gắn bó lâu dài với quá trình phát triển của một thương hiệu, gây ấn tượng tốt lên đại bộ phận khách hàng trong một thời gian dài thì “tuổi thọ” của một slogan lại ngắn hơn rất nhiều.
Sinh ra để phục vụ cho một chiến dịch quảng bá hoặc thúc đẩy doanh số của một dòng sản phẩm mới, slogan thường chỉ tồn tại ngắn hạn và ngay lập tức thể hiện vai trò cũng như giá trị mà dòng sản phẩm đó mang lại. Mặc dù đôi lúc slogan và tagline có thể đổi chỗ hoặc thay nhau ứng dụng, nhưng không thể phủ nhận vai trò và tầm quan trọng của cả hai trong mọi chiến dịch truyền thông thương hiệu.
Như đã biết thương hiệu Nike đã có nhiều năm gắn bó với câu tagline “Just Do It”, nhưng mới đây khi cộng đồng người Mỹ gốc Phi dậy sóng sau trường hợp một người da màu bị cảnh sát ghì cổ dã man đến chết, Nike đã nhanh chóng xây dựng một chiến dịch phản đối nạn phân biệt chủng tộc với slogan “Don’t Do It” – một cách chơi chữ đối lập với câu tagline quen thuộc của hãng.
“Đừng giả vờ rằng nước Mỹ vẫn ổn, đừng làm ngơ nữa trước nạn phân biệt chủng tộc, đừng thờ ơ trước hành vi tước đoạt sinh mạng người vô tội, đừng nghĩ rằng điều này chẳng bao giờ ảnh hưởng đến bạn, và đừng cho rằng bản thân bạn không thể trở thành một phần của chiến dịch thay đổi mọi thứ.” Thương hiệu Nike đã đưa ra một loạt tuyên ngôn dựa trên slogan của họ, để thêm lần nữa chứng minh rằng Nike luôn phản đối những bất công ở trong xã hội dưới mọi hình thức.
Hành vi mua hàng không tự nhiên sinh ra cũng không tự nhiên mất đi, nhưng cũng không chuyển từ thương hiệu này sang thương hiệu khác nếu doanh nghiệp có được lựa chọn chuẩn xác, trong quá trình định hình đường nét đồ hoạ và màu sắc chủ đạo khi thiết kế bộ nhận diện thương hiệu. Tất cả những doanh nghiệp đã và đang bắt tay với đội ngũ của Chúng tôi đều nghĩ rằng, hành vi mua hàng có được chính là nhờ chất lượng của sản phẩm và dịch vụ mang lại.
Nhưng hãy nghĩ lại mà xem, một khách hàng hoàn toàn xa lạ chưa từng có cơ hội trải nghiệm sản phẩm hay dịch vụ mà doanh nghiệp cung cấp, cũng không được tư vấn truyền miệng bởi khách hàng đi trước thì lấy cơ sở nào để hướng họ đến hành vi mua hàng. Câu trả lời nằm chính ở sự khéo léo, khoa học trong cách lựa chọn đường nét và màu sắc trong thiết kế – dẫn đến chinh phục tâm lý người xem và hướng họ đến hành vi chọn mua sản phẩm hoặc sử dụng dịch vụ.
Một sản phẩm thiết kế có đường nét bo tròn mềm mại sẽ tạo ra ấn tượng hoàn toàn khác, so với một sản phẩm sở hữu những đường nét ngay thẳng và góc cạnh. Hoặc khi bạn chọn phát triển nhận diện thương hiệu dựa trên sự sang trọng, tinh tế và hướng đến nhóm khách hàng có cùng sở thích tương tự, thì những màu sắc thuộc nhóm màu nóng như đỏ tươi hay vàng chanh nên ngay lập tức bị loại bỏ.
Nếu như bộ nhận diện thương hiệu là cơ sở để khách hàng đánh giá vai trò và năng lực của thương hiệu, thì đường nét và màu sắc thiết kế là minh chứng rõ nét nhất cho thấy mức độ thấu hiểu khách hàng tiềm năng của đội ngũ xây dựng thương hiệu.
Không cần phải đợi đến khi dịch Covid-19 hoành hành trên phạm vi toàn cầu, thương mại điện tử đã sớm cho thấy được giá trị mà nó mang đến cho từng mô hình kinh doanh lớn nhỏ khác nhau, ngay từ những buổi đầu hình thành và phát triển. Chẳng qua là sau nhiều tác động tiêu cực của dịch bệnh, con người ngày càng chuyển sang xu hướng mua sắm trực tuyến nhiều hơn, ưu tiên các giải pháp mua hàng và thanh toán “không chạm” thường xuyên hơn.
Nếu như doanh nghiệp và thương hiệu nào đang sẵn sàng cho một quy trình thiết kế bộ nhận diện thương hiệu online, thì giờ là thời điểm hoàn toàn phù hợp để nghiêm túc triển khai ý tưởng này. Không chỉ dừng lại ở giao diện website hay trang Fanpage, mà bộ nhận diện thương hiệu online còn phải đảm bảo được tính đồng bộ đến từng hạng mục nhỏ nhất – như ảnh bìa website, ảnh đại diện fanpage hay font chữ đồng nhất với bộ nhận diện thương hiệu offline.
Sự đồng nhất trong thiết kế giữa bộ nhận diện thương hiệu offline và online còn cho thấy sự chuyên nghiệp, chỉn chu của doanh nghiệp trong quá trình xây dựng hình ảnh. Đó cũng là nền tảng để gầy dựng lòng tin nơi người tiêu dùng, kích thích hành vi mua hàng và tạo nên lòng trung thành thương hiệu bền vững trong tương lai.
Chúng ta đã có bộ nhận diện thương hiệu online, bộ nhận diện thương hiệu offline, vậy bộ nhận diện thương hiệu môi trường có phải là tên gọi khác của bộ nhận diện offline không. Câu trả lời chắc chắn là không, bởi vì bộ nhận diện offline được xem như nền tảng của nhận diện thương hiệu với nhiều thành tố như logo, biến thể logo, font chữ, màu sắc chủ đạo,…Trong khi bộ nhận diện thương hiệu môi trường sẽ được hiểu theo một cách khác.
Bộ nhận diện thương hiệu môi trường là tập hợp các phương thức nhận diện thương hiệu ở ngoài phạm vi doanh nghiệp, khi khách hàng có thể nhìn thấy hình ảnh thương hiệu ở bất cứ nơi đâu, bất kì lúc nào dù khi đó họ không hoàn toàn chủ ý tìm kiếm thông tin về thương hiệu. Có thể kể đến một số hạng mục nhận diện thương hiệu môi trường quan trọng như pano quảng cáo, banner treo tại nơi công cộng, hệ thống biển biểu hướng dẫn, thiết kế thùng xe công ty hoặc phương tiện vận chuyển hàng hoá,…
Nhận diện thương hiệu môi trường có nhiều tác động tích cực đến quá trình xây dựng hình ảnh thương hiệu, nhưng chung quy lại sẽ có ba giá trị thực tiễn nhất như sau: mở rộng thương hiệu và phạm vi nhận diện để tiếp cận thêm nhiều khách hàng mới, duy trì nhận thức thương hiệu đối với khách hàng mới hoặc khách hàng tiềm năng, nâng cao tần suất hiện diện của sản phẩm hoặc dịch vụ mà thương hiệu đang cung cấp trên thị trường.
Mọi người đều biết rằng bộ nhận diện thương hiệu chính là cách hiệu quả nhất để thương hiệu tạo được ấn tượng tốt với khách hàng, nhưng liệu một bộ nhận diện thương hiệu có thể giúp doanh nghiệp xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp trong mắt đối tác, hay xa hơn là tự xây dựng hình ảnh chuyên nghiệp cho chính đội ngũ của mình hay không. Câu trả lời nằm ở vai trò của một bộ nhận diện ứng dụng văn phòng.
Bộ nhận diện thương hiệu ứng dụng văn phòng bắt đầu từ những hạng mục cơ bản nhất bao gồm namecard, phong bì thư, chữ ký mail, bìa tài liệu, hoá đơn doanh nghiệp hay template file PPT. Theo thời gian hoặc dựa vào năng lực phát triển cả về phạm vi hoạt động lẫn quy mô doanh nghiệp, mà một thương hiệu có thể mở rộng bộ nhận diện ứng dụng văn phòng thành nhiều đầu mục khác như bút trình ký, sổ tay ghi chép, thiệp mời hay đồng phục nhân viên.
Bộ nhận diện thương hiệu ứng dụng văn phòng chịu ảnh hưởng không nhỏ của nhóm hạt nhân nhận diện gồm có thiết kế logo, tên thương hiệu và những câu slogan hay tagline. Vì thế, bộ nhận diện ứng dụng văn phòng cũng là một hạng mục lớn giúp thể hiện đầy đủ giá trị, vai trò và văn hoá thương hiệu một khi đã được đưa vào sử dụng.
Cũng là sản phẩm của quá trình in ấn như bộ nhận diện thương hiệu ứng dụng văn phòng, nhưng những giá trị mà bộ ấn phẩm quảng cáo mang lại có phần thức thời nhiều hơn – so với tính chất ứng dụng lâu dài của bộ nhận diện văn phòng. Để so sánh hãy đặt bộ nhận diện ứng dụng văn phòng và bộ ấn phẩm quảng cáo cạnh bên vai trò của slogan và tagline thương hiệu. Slogan được phát triển và sử dụng cho từng chiến dịch truyền thông quảng cáo nhất định, còn tagline gắn bó lâu dài với tên tuổi và quá trình phát triển thương hiệu.
Bộ ấn phẩm quảng cáo cũng giống như thế, tuy không tồn tại và gắn bó lâu dài với thương hiệu nhưng các ấn phẩm luôn được cập nhật và thiết kế mới liên tục, nhằm phục vụ cho mục tiêu của từng chiến dịch cụ thể. Lấy ví dụ như catalogue là một danh sách các sản phẩm hoặc dịch vụ được thể hiện một cách chuyên nghiệp và trực quan, brochure là một bản mô tả các tiện ích và giá trị mà sản phẩm của một thương hiệu mang đến, hay profile là một bản hồ sơ năng lực của doanh nghiệp và thương hiệu,…
Thậm chí những món quà tặng hay khuyến mãi đi kèm như bộ ấm chén in logo, túi đựng sản phẩm làm từ vật liệu thân thiện với môi trường, hoặc cả những tờ coupon hay voucher khuyến mãi mua hàng cũng nằm trong gói thiết kế nhận diện bằng ấn phẩm quảng cáo.